Motiveringsplicht concurrentiebeding in tijdelijk contract

Een tijdelijk contract mag alleen nog een concurrentiebeding bevatten bij zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.

Sinds 1 januari 2015 mag een werkgever alleen nog maar een concurrentiebeding opnemen in een contract voor bepaalde tijd wanneer dit vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen noodzakelijk is. De werkgever moet in het concurrentiebeding zelf motiveren welke bedrijfs- of dienstbelangen in het geding zijn.

Ontbreekt er een schriftelijke motivering in het concurrentiebeding zelf dan is het concurrentiebeding nietig. Het concurrentiebeding is vernietigbaar wanneer uit de motivering niet duidelijk de zwaarwegende belangen aannemelijk worden gemaakt.

Zwaarwegende belangen

Indien de werkgever het noodzakelijk vindt om een concurrentiebeding op te nemen in een contract voor bepaalde tijd dan kan hij niet volstaan met het formuleren van de zwaarwegende belangen in algemene bewoordingen. Bij zwaarwegende belangen moet het gaan om specifieke kennis of bedrijfsinformatie die de werknemer op zal doen en waarbij de werkgever onevenredig wordt benadeeld als de werknemer na het einde van het dienstverband voor de concurrent gaat werken.

Het moet dus gaan om belangrijke en bedrijfsgevoelige informatie. De verwachting is dat de kantonrechter niet snel het standpunt zal innemen dat er sprake is van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.

Geen zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen

Dit blijkt onder meer uit een uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland d.d. 8 maart 2016 over een intercedent die bij een uitzendbureau werkte. Het uitzendbureau had de arbeidsovereenkomst van de intercedent verlengd voor bepaalde tijd en een concurrentiebeding opgenomen. Op basis van dit beding mocht de intercedent twee jaar na zijn dienstverband geen concurrerende werkzaamheden verrichten binnen een straal van 100 kilometer van zijn laatste standplaats. In de arbeidsovereenkomst heeft het uitzendbureau ook gemotiveerd dat zij een zwaarwichtig belang heeft bij het concurrentiebeding. De intercedent beschikte over relevante, specifieke kennis die zeer waardevol is voor de concurrent.

De werkzaamheden van werknemer bestonden uit contact met klanten, relaties en leveranciers, ondersteuning van beleidsbepalende strategische werkzaamheden en omgaan met vertrouwelijke softwaresystemen. Door het verrichten van deze werkzaamheden zou de werknemer inzicht hebben in offertes/marges/inkoopprijzen, marketing-/verkoopstrategieën, klantenbestand en/of kennis van de klant, leveranciers, kennis van een bepaald systeem o.i.d., contractvoorwaarden, nieuw te ontwikkelen producten/diensten’.

Het uitzendbureau besloot na afloop van het tweede contract niet door te gaan met de intercedent. Toen de intercedent een baan aangeboden kreeg bij de concurrent, verzocht de intercedent aan zijn oude werkgever om hem te ontslaan van zijn concurrentiebeding. Het uitzendbureau was maar ten dele bereid om de intercedent te ontslaan van het concurrentiebeding. De intercedent stapte naar de rechter en vroeg om schorsing van het beding. De kantonrechter oordeelde dat het concurrentiebeding schriftelijk is overeengekomen en dat het gemotiveerd is. In dat opzicht voldeed het concurrentiebeding aan de formele vereisten. De vraag was dan ook of het concurrentiebeding noodzakelijk was vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.

Het gaat om een zware toets omdat het uitgangspunt is dat een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet mag worden opgenomen. De kantonrechter merkte op dat er sprake moet zijn van een werknemer die specifieke werkzaamheden heeft verricht dan wel in een specifieke functie werkzaam was. Volgens de kantonrechter heeft het uitzendbureau onvoldoende aangetoond dat er sprake was van zwaarwegende belangen. De opsomming van het uitzendbureau, zoals opgenomen in de arbeidsovereenkomst, is te algemeen. Maar ook als het uitzendbureau wel aan haar motiveringsplicht had voldaan, zou het uitzendbureau aan het kortste eind hebben getrokken. De intercedent is een jonge, net afgestudeerde werknemer, die aan het begin van zijn carrière staat. Het uitzendbureau heeft niet geïnvesteerd in de intercedent en als de intercedent zou worden gehouden aan het beding, dan zou hij moeilijk werk kunnen vinden.

Wel zwaarwegende bedrijfsbelangen

Een andere zaak draaide om een werknemer die in dienst was bij een transportbedrijf en bij de concurrent in dienst wilde treden. In zijn contract voor bepaalde tijd was een concurrentiebeding opgenomen. In het beding was bepaald dat de werknemer in de uitoefening van zijn functie toegang krijgt tot alle essentiële bedrijfsgegevens, waaronder gegevens met betrekking tot door werkgever gevoerde prijstactieken en prijsstellingen, volumes en andere strategische kennis en/of contact met klanten en de met klanten af te sluiten overeenkomsten, de daaraan ten grondslag liggende prijstactieken en prijsstellingen, volumes en andere strategische kennis. Hierdoor heeft de werknemer inzicht gekregen in de werkwijze van de werkgever.

Deze informatie kan worden gekwalificeerd als essentiële bedrijfsinformatie en concurrentiegevoelig. Om deze reden is de werkgever van mening dat hij een zwaarwegend belang heeft dan hij wenst te beschermen. De partijen waren verdeeld over de vraag of de werkgever de zwaarwegende belangen voldoende aannemelijk had gemaakt. De werknemer vond van niet en verzocht de kantonrechter om het concurrentiebeding te vernietigen.

De kantonrechter te Arnhem heeft op 19 februari 2016 geoordeeld dat het transportbedrijf haar bedrijfsbelang voldoende omschreven en inzichtelijk heeft gemaakt. Dit betekende dat het concurrentiebeding niet vernietigbaar is en de werknemer dus niet bij de concurrent in dienst mag treden. Wel bracht de kantonrechter de duur van het concurrentiebeding terug van een jaar naar twee maanden omdat de werknemer maar vijf maanden heeft gewerkt voor het

ECLI:NL:PHR:2019:46, Parket bij de Hoge Raad, 18/00959 (rechtspraak.nl)

.